Mưỡu:
Đời người một thoáng chiêm bao
Sống không tu chỉnh khác nào sống mê.
Hát nói:
Quy y Tam Bảo,
Quay về bản tâm thanh tịnh xưa nay.
Kìa Bát-phong gió thổi mây bay,
Nhà Vô-Sự hỏi là đây có phải?
Sáng rung chuông nhất tâm hối cải,
Chiều gõ mõ niệm Phật tụng kinh.
Thi thoảng trong tâm có hiện vọng tình,
Kẻ mới tu giật mình giấc mộng huyễn.
Này tứ cú kệ, này Kinh vạn quyển,
Này lý thời không, này trí Bát Nhã.
Thoáng suy sao tỏ Phật - Ma,
Bởi Lý Sự nó trùng trùng duyên khởi.
Vạn pháp duy tâm lý đó mà tới,
Vạn hạnh thật tính sự đó mà đi.
Tâm phân biệt ấy có Vô-Vi,
Hay để cảnh hiện tiền đưa xa mãi?
Tỉnh thức từ đây không sợ hãi,
Tu pháp chư Phật chẳng có sai.
Càng tinh tiến Đạo-Vị càng cao!
-------------------------------------------------
Chú giải:
"t thoáng chiêm bao
ng mê."
Đời sống loài người trên dưới một trăm năm, từ khi sinh đến khi chết đi, nhìn lại như một giấc mơ, những cái của mình trước thì nay không còn, những cái tưởng của mình thì bây giờ là của người khác. Cuộc sống thì vui ít khổ đau phiền não thì nhiều. Tâm mải đuổi theo các mong cầu, thân chịu cái đau của bệnh tật...không chịu tỉnh ngộ để thấy vạn vật vô thường, khi có khi không; để đến như cái thân đây coi là của mình nhưng nào phải mình muốn gì nó cũng nghe theo, huống là những vật khác, thân ta muốn nó lành thì nó cứ đau, muốn nó trẻ thì nó cứ già, muốn nó sống thì nó cứ chết. Ôi!, mải mê theo đuổi những vật dục huyễn hư mà không chịu tu chỉnh cái thấy, cái nhìn để cho thân tâm cứ mãi lăn trôi trong sáu nẻo luân hồi chịu biết bao khổ sở, làm cho sống chết lặp đi lặp lại, như vậy chẳng phải mê là gì!?
"o,
a nay."
Chúng sinh vì nhiều đời lăn trôi trong lục đạo từ: địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh, atula, người đến cõi thiên ( 33 tầng trời). Về đời lâu xa về trước có người thấy chán cảnh sống chết đó mà tự soi xét tự tâm với cảnh hiện tiền mà phát hiện ra lý nhân duyên, thành các vị Độc Giác Phật. Cũng thời đó tà ma ngoại đạo xuất hiện nhiều, chúng cho chúng sinh ăn bánh vẽ, mê hoặc làm cho chúng sinh lại thêm chìm đắm. Trong số các vị Độc Giác có một vị phát lòng thương cảm chúng sinh mà chịu khó lăn trôi vào các cõi luân hồi để cứu vớt, chỉ bày cách sống cho chúng sinh thoát khỏi khổ não, lâu đời nhiều kiếp vì hành hạnh từ bi đó mà công đức được viên mãn, vị Độc Giác đó đã thấy rõ được thật tính thật tướng của các pháp và đắc toàn thể toàn dụng của pháp giới tính thị hiện thành Đức Phật Uy Âm Vương. Nhờ công đức đó mà tới nay có vô lượng vô biên chư Phật. Chúng ta nhờ ơn đức dạy bảo của chư Phật mà thấy rõ được cái khổ luân hồi, nhận rõ được nguyên nhân của khổ đau, rồi tu chỉnh theo các pháp môn của chư Phật chỉ bày để dần chứng quả là diệt được cái chấp Ngã tướng và chấp Pháp tướng, từng bước thể nhập với pháp giới tính của vạn pháp như Phật. Trong quá trình tu chứng ở các đời vì tập nhân phiền não còn nhiều, để không phải lầm lạc chúng ta phải nương dựa vào các Thầy là các vị đã tu hành trước, những người đã thông suốt ý chỉ của Phật một lòng tinh tiến tu hành để vừa độ mình lại không quản ngại độ người.
Tam Bảo là Phật, Pháp, Tăng. Quy Y Tam Bảo chính là chúng ta quay về nương dựa Phật, học hỏi giáo pháp của chư Phật, nhờ sự dìu dắt của chư Tăng, Phật, Pháp, Tăng là thể tính thanh tịnh của pháp giới không có nhiễm ô, chúng ta cũng chính là một pháp trong pháp giới cho nên Quy Y Tam Bảo cũng chính là quay về với bản tâm vốn thanh tịnh của chính chúng ta.
"i mây bay,
i?"
Nói về Bát phong là nói đến tám "ngọn gió" làm cho đời sống của chúng ta thăng trầm, bao gồm bốn điều phúc và bốn điều suy: Thịnh và Suy, Hủy và dự, Xung và Cơ, Khổ và Lạc. Hay là: lợi suy, vui khổ, vinh nhục, khen chê.
1. i:y...
2. Suy:u bi, chán nãn.
3. Vui:gian.
4. :thù.
5. Vinh:cao
6. c:c, uy tín.
7. Khen:i khác
8. Chê:i khác.
Tám ngọn gió của thế gian nếu tâm chúng ta chấp trước cái ngã tướng ( chấp thân của ta) và cái pháp tướng ( chấp cảnh giới ta sống là có thật) nó sẽ thổi hết công đức tích tụ được bấy lâu nay. Lấy một ví dụ: Thời xưa, bên Trung Quốc có vị thiền sư Phật Ấn và Ngài văn hào Tô Đông Pha là đôi bạn thân. Một lần đi qua nhà bạn, thiền sư Phật Ấn thấy dán trước nhà dòng chữ " Bát phong suy bất động". Vì biết người bạn mình chưa thực chứng nên Thiền Sư bèn chổng mông đánh rắm vào tờ giấy treo đó. Gia nhân ngài Tô Đông Pha hôm sau về mách lại sự việc với chủ nhân, quá tức giận vì bị sỉ nhục ngài Tô Đông Pha bèn chèo thuyền qua bên kia sông đến ngôi chùa của ngài Phật Ấn lên tiếng trách cứ rất nặng. Thiền Sư bèn mở cửa ra mỉm cười và nói: Tôi tưởng ngài đã không còn bị tám ngọn gió lớn lay động, sao bây giờ mới có một ngọn gió nhỏ mà đã thổi ngài bay từ bên kia sông sang tới bên này là thế nào". Ngài Tô Đông Pha thẹn quá mà tiu nghỉu rút lui. Như vậy khi Tâm chúng ta thường chính niệm sẽ không bị tám ngọn gió lay động, mọi sự dù đến dù đi cũng không mảy may, sống như vậy thì chẳng có điều gì làm khó được, chẳng có gì làm hại được. Đời sống ung dung tự tại như thế gọi là người vô sự và ở đâu làm gì cũng là nhà Vô sự.
Cốt lõi của việc tu hành ở chỗ luôn Chính Niệm, vậy thế nào mới là chính niệm?; Chính niệm có hai nghĩa:
- Ức niệm và quán niệm. Ức niệm là ở chỗ nhớ nghĩ công ơn của cha mẹ, thầy cô, bạn hữu mà mong trả, nhớ nghĩa lý trong kinh, nhớ đức hạnh của Phật, thì gọi là chính. Trong kinh có câu: " Nhớ Phật, Niệm Phật, đời này hoặc đời sau, quyết chắc đặng thấy Phật". Người tu theo đọa Phật phải giữ lòng nhớ cho chân chính, nhất là phải nhớ Phật, niệm Phật thì mới khỏi sai đường lạc nẻo.
- Quán niệm, nghĩa là tưởng tượng chúng sinh nghèo hèn đói khó, nguy hiểm tai ương, mà sinh lòng thương xót cứu giúp; lại tưởng tượng vạn vật thế gian tán tụ vô thường, vì nhân duyên mà sinh mà diệt, không có tính chất nhất định mà vứt bỏ những sự mê lầm, thì đều gọi là chính quán niệm.
"i,ng kinh.
Thi thoảng trong tâm có hiện vọng tình,
Kẻ mới tu giật mình giấc mộng huyễn."
Chúng ta sau khi đã Quy Y Phật pháp, đã nhận thấy chân tính của sự vật hiện tượng là " vô thường, khổ, không, vô ngã" thì thuận theo sự lý mà trong gia đình thị hiện làm người con thảo, ngoài xã hội thị hiện làm người lương thiện, tâm không còn bị cảnh vật dục lôi kéo. để được như vậy chúng ta cần phải nhận thức rõ về "tứ pháp ấn":
1- Vô thường: vạn vật trong vũ trụ đều được cấu tạo từ thất đại gồm địa, thủy, hỏa, phong, không, kiến và thức. Trong đó, năm đại đầu là phần thân, hai đại kiến và thức thuộc về phần tâm.
